Thuốc điều trị Covid 19- Niềm hy vọng đến từ những cái tên "xưa như diễm"

Ngày 21 tháng 3 năm nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump lần đầu tiên đề xuất sử dụng Hydroxychloroquine điều trị Covid- 19 (1). Những ngày tiếp theo, Trump liên tục phát biểu ủng hộ Hydroxychloroquine như là một giải pháp "thay đổi cục diện" trong cuộc chiến chống lại Covid-19. 

Plaquenil gây sốt khắp thế giới nhờ Trump

Ngay lập tức có một cơn sốt về loại thuốc này trên toàn thế giới. Cổ phiếu của Sanofi, hãng dược phẩm sở hữu Plaquenil, biệt dược của Hydroxychloroquine tăng 16% chỉ trong vòng vài ngày. Từ khóa Hydroxychloroquine có lượng tìm kiếm tăng khủng khiếp và nhiều người lúc đó mới biết, Hydroxychloroquine là cái tên "xưa như diễm". Đây là loại thuốc rất cũ, vốn dùng để điều trị sốt rét. Sau này còn được điều trị một số bệnh khác như Lupus ban đỏ.

Cơn sốt Hydroxychloroquine dần lắng cũng là lúc cuộc chiến chống Covid-19 vẫn đang trong hồi gay cấn. Những thông tin về thuốc điều trị liên tục được săn đón từ những trung tâm nghiên cứu hàng đầu trên thế giới. Người ta trông chờ một giải pháp mang tính đột phá có thể kết liễu được dịch bệnh này, kiểu như một loại vắc xin mới hoặc một loại thuốc đặc trị mới. Thế nhưng những niềm hy vọng khả quan nhất cho đến thời điểm này lại đến từ những cái tên "xưa như diễm".

Ngoài Hydroxycholoroquine phải kể đến Azithromycin, một loại kháng sinh rất phổ biến ở Việt Nam ta với biệt dược Zithromax của Pfizer. Kháng sinh này có ưu điểm tuyệt vời ở khía cạnh sử dụng, ngày chỉ cần uống một lần và một đợt dùng tối thiểu chỉ ba ngày. Những phát ngôn của Trump cũng khiến loại thuốc này gây sốt một thời gian. Nó được hy vọng cùng với Hydroxycholoroquine trở thành bộ đôi "làm thay đổi cục diện".

Ngày mồng 8 tháng tư vừa qua, một niềm hy vọng nữa trong cuộc chiến chống Covid-19 lại được phát đi từ Đại học Dược lâm sàng Hoa Kỳ (ACCP). Và niềm hy vọng này cũng là một cái tên xưa cũ: Tetracyclin. Kháng sinh nhóm Tetracyclin là nỗi ám ảnh với thế hệ 7x ở ta với hàm răng xỉn nay được kỳ vọng chống lại Covid-19. Có thể đặc tính thải sắt của Tetracyclin giúp ức chế nhiễm trùng Covid-19, hạn chế khả năng tái tạo của chúng trong vật chủ. (2)

Colchicin- một cái tên xưa như diễm

Mới đây nhất là trường hợp của Colchicin, thuốc điều trị gút cấp, một thuốc cũng thuộc hàng không thể xưa hơn được nữa khi đã có lịch sử sử dụng hàng nghìn năm. Ngày 23 tháng tư vừa rồi, các nhà nghiên cứu ở Mỹ và Canada cũng đã cùng nhau nhảy ra khỏi bồn tắm để hô "Eureka- tìm ra rồi". Colchicin được kỳ vọng có tác dụng tiết chế sự sản xuất thừa các tế bào miễn dịch và cytokines trong các bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2. Điều này rất có ý nghĩa bởi vì đối với bệnh do Covid-19, hậu quả tồi tệ nhất không đến từ độc tính của virus mà đến từ sự phản ứng thái quá của hệ thống miễn dịch, gọi là cơn bão cytokine. Bão cytokine khiến hệ miễn dịch của cơ thể quá tải gây ra tình trạng viêm lan rộng. (3)

Cuộc chiến chống Covid-19 vẫn chưa có hồi kết và các nhà khoa học vẫn đang miệt mài tìm kiếm giải pháp có tính đột phá. Tuy nhiên những tín hiệu được phát đi cho thấy chúng ta có quyền hy vọng vào những cái tên xưa cũ. Biết đâu đấy, lịch sử lại ghi nhận thêm một trường hợp tác dụng phụ được sử dụng và thành công vang dội hơn cả tác dụng chính như trường hợp của Viagra ngày xưa? (4)    

1. https://twitter.com/realdonaldtrump/status/1241367239900778501
2. https://accpjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/phar.2395?fbclid=IwAR1KXVpBv3bl94VBAtVT4jJi9lg0FH9sNBc2DWVZXEgnFvClfwZyf_xFX5Q
3. https://www.thuoctot.net/2020/04/colchicin-hy-vong-chong-covid-19.html
4. https://dungduoc.blogspot.com/2017/08/thuoc-tac-dung-phu-thanh-tac-dung-chinh.html